کد مطلب:42014 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:30

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

آيتالله العظمي ميلاني كه بود؟

جهان ماده و طبيعت هر روز شاهد تحولات و دگرگوني ها است، با گردش ماه و مهر، و دگرگوني شب و روز، هزاران پديده طبيعي به وقوع پيوسته پس از مدتي راه فنا و نيستي را پيش مي گيرند.
گروهي با فرا رسيدن اجل و سپري شدن عمر آنان، در كام مرگ فرو ميروند، و اگر چند صباحي نام و خصوصيات آنها بر سر زبانها بماند، پس از اندكي زير زنگ زمان مستور و پنهان ميگردد، تو گويي چنين افرادي در جهان نبودند و به بستر زمان و پهنه زمين، گام ننهاده اند.
زندگي چنين افراد، بسان زندگي نباتات و جانداران است، گلها و درختان در فصول معيني، دلربايي و خودنمايي ميكنند، ولي با فرا رسيدن فصل پاييز و وزيدن باد خزان، زردي و پژمردگي، آنها را فرا گرفته و سرانجام رشته عمر آنها با قيچي سرماي سوزان زمستان، قطع و بريده ميگردد.
ولي انسانهايي استثنايي درست نقطه مقابل اين گروهند و اگر زندگي مادي خود را از دست دهند زندگي ديگري را آغاز مي كنند، و اگر پرونده حيات مادي آنها بسته شود، پرونده حيات معنوي آنها، گشوده مي شود و آنان به حق، بسان گفته شاعرند:
پايان زندگاني هر كس به مرگ او است جز مرد حق كه مرگ وي آغاز دفتر است
در ميان اين گروه، علما و دانشمندان درخشندگي خاصي دارند، هر چند آنان پس از عمري در دل اجتماع، چشم از جهان مي بندند ولي مرگ آنان طليعه زندگي دوم آنها است، زيرا زندگي مجدد آنها بوسيله آثار علمي و مشعل هايي كه برافروخته اند و شاگردان و دانشمنداني كه پرورش داده اند، آغاز ميگردد.
آثار علمي و نوشته هاي آرزنده انان گواه روشن بر دوام حيات و زندگي آنها ميباشد و پيوسته با مؤلفات و آثار علمي خود با اهل معرفت سخن مي گويند و پرسش هاي مختلف را پاسخ مي دهند.
خدمات ارزنده اجتماعي از قبيل تاسيس مدارس، مراكز علمي و درماني و ديگر تاسيسات مفيد و سودمند، گواه بر حيات مجدد آنها مي باشد.
بزرگ مرد جهان اسلام حضرت امير مؤمنان (ع) سخن بس جامعي پيرامون همين موضوع دارد: آنجا كه به «كميل » ميفرمايد:
«العلماء باقون مابقي الدهر»
[علما و دانشمندان، تا جهان باقي است، زنده و جاودانند.]
حضرت آيه الله العظمي آقاي حاج سيد محمد هادي ميلاني (رضوان الله عليه)، يكي از نمونه هاي بارز گفتار مولاي متقيان علي (ع) مي باشند، مرگ او هر چند پرونده حيات مادي او را بست، اما پرونده حيات معنوي او را باز گشود. تيغ اجل هر چند پيوند ظاهري او را از پيكر اجتماع بريد، اما پيوندهاي معنوي او با اهل علم و كمال محكمتر، و استوارتر گشت.
مرحوم آيت الله ميلاني در خانواده علم و دانش كه نسب آنها به شرفاء سادات مدينه طيبه منتهي ميگردد، در شب هفتم ماه محرم 1313 هجري قمري در نجف اشرف ديده به جهان گشود و تحت تربيت پدر روحاني خود مرحوم سيد جعفر ميلاني كه از تلامذه و داماد مرحوم آيت الله آقاي آقا شيخ حسن مامقاني بود قرار گرفت.
مرحوم آيت الله ميلاني، از روزهاي نخست علاقه شديدي به تحصيل علوم و معارف اسلامي، و فتح قله هاي بلند كمال را داشت از اين جهت در اندك زماني علوم مقدماتي را نزد مرحوم ميرزا ابراهيم همداني و مرحوم شيخ حسن تبريزي فرا گرفت، و سطوح عالي را نزد مرحوم آيت الله شيخ ابراهيم سلياني كه از مدرسين عاليمقام نجف بود، و ديگر اساتيد بزرگ مانند مرحوم آيت الله حاج ميرزا علي ايرواني به پايان رسانيد و در تحصيلات عالي از حوزه هاي درس آيت الله نائيني و آيت الله آغا ضيا ء الدين عراقي، و آيت الله شيخ محمد حسين اصفهاني بهره فراواني برد، و بيش از همه از حوزه درس استاد اخير خود استفاده نمود، و از تلامذه خاص ايشان بشمار ميرفت و بر مباني و افكار علمي استاد خود احاطه كامل داشت. علم كلام و مناظره را از مرحوم شيخ جواد بلاغي فرا گرفت و علاقه خاصي به ايشان داشت.
مرحوم آيت الله فقيد، خود ساليان درازي در نجف و كربلا به تدريس فقه و اصول پرداخت، گروهي را پرورش داد و در سال 1373 به قصد زيارت حضرت رضا (ع) وارد مشهد شده و به اصرار و تقاضاي طبقات مختلف، رحل اقامت در ارض اقدس افكنده به تدريس و پرورش فضلا و ديگر خدمات علمي و اسلامي پرداخت و در مدت اقامت بيست و دو ساله خويش در مشهد، مبدا يك رشته تحولات مفيد و سودمند واقع شد.
آثاي مرحوم آيت الله ميلاني
آيت الله ميلاني از افرادي بود كه به خوبي روح زمان را درك كرده و به نيازهاي علمي و اخلاقي اجتماع ما كاملاً آگاه بود از اين جهت پيوسته خواهان آن بود كه فضلا و گويندگان ديني مشكلات و دردهاي جامعه را لمس كنند، و علومي را بخوانند كه بتوانند نيازهاي جامعه را برطرف نمايند.
از اين جهت مدارسي كه مستقيماً زير نظر ايشان اداره مي شد، برنامه هاي خاصي داشت و فضلا و محصلين آنها علوم لسلامي را به گونه خاصي فرا مي گرفتند.
بناهاي ديني و مدارس علمي كه در مشهد و يا خارج آن، به تاييد آن مرحوم و يا زير نظر ايشان ساخته شده است نمونههايي از خدمات اجتماعي و ديني وي ميباشد، آثار علمي و تاليفات گرانبهايي كه از خود به يادگار گذارده، هر يك گواه زنده بر عظمت فكري و زحمات توان فرساي آن مرد بزرگ مي باشد. غالب تاليفات آن مرحوم خطي است و هنوز به زيور طبع آراسته نگرديده است اينك نام برخي از آنها ذيلاً درج ميگردد:
در فقه
1.شرح استدلالي بر كتاب صلاه شرايع.
2.مباحث مربوط به اجاره و مزارعه و مساقات و مضاربه و منجزات مريض و برخي ديگر از مسائل فقهي را بصورت استدلالي در كمال تحقيق به رشته نگارش در آورده اند.
در اصول
رساله گسترده اي پيرامون مشتق و همچنين اكثر مسائل مربوط به اصول را از بحث اوامر تا استصحاب به رشته تحرير كشيدهاند.
البته آثار عملي معظم له منحصر به اين مقدار نيست، بلكه پيرامون ديگر مسائل اسلامي نيز تاليفات ارزنده اي دارند.
مرحوم آيت الله ميلاني، ظهر روز جمعه سي ام ماه رجب 1395 برابر 17 مرداد ماه 54، در سن 83 سالگي چشم از جهان پوشيد و جهان اسلام را عزادار ساخت.
حضرت آيت الله ميلاني پس از تشييع باشكوهي در جوار مرقد مطهر حضرت رضا (ع) به خاك سپرده شد.
درگذشت آيت الله ميلاني تاثر عميقي در ميان مسلمانان برانگيخت و مجالس ختم براي آن مرحوم در تمام شهرها برگزار گرديد.

---

: آية الله جعفر سبحاني
سيماي فرزانگان ج 2